Đôi nét về Khoa Xét Nghiệm Bệnh viện Quận 4

Đôi nét về Khoa Xét Nghiệm Bệnh viện Quận 4
Cùng với sự phát triển của khoa học công nghệ, hiện nay công tác khám chữa bệnh không chỉ đơn thuần dựa vào các triệu chứng lâm sàng mà các xét nghiệm cận lâm sàng đã phổ biến rộng rãi, ứng dụng nhiều thành tựu mới, hiện đại, cho kết quả sớm, chính xác đóng vai trò quan trọng trong việc phát hiện, chẩn đoán, điều trị và tiên lượng bệnh. Công tác xét nghiệm phát triển theo hướng vi lượng và bán vi lượng, tự động và bán tự động tổng hợp nhiều thông số, đã và đang phát triển góp phần tích cực trong công tác sàng lọc, chẩn đoán sớm và tiên lượng bệnh.
Công tác xét nghiệm hiện nay không chỉ giúp các bác sĩ lâm sàng chẩn đoán chính xác để điều trị bệnh kịp thời mà còn có thể dự báo sớm những nguy cơ mắc bệnh, nhu cầu làm xét nghiệm không chỉ dành riêng cho bệnh nhân mà còn dành cả cho những người khỏe mạnh nhằm phát hiện bệnh sớm. Trên thực tế, có những kết quả xét nghiệm đã được xem như “tiêu chuẩn vàng” giúp cho các bác sĩ lâm sàng đưa ra những quyết định đúng đắn, mang lại hiệu qủa trong điều trị và phục hồi chức năng cho người bệnh. Do vậy, trong hoạt động của Bệnh viện Quận 4 cũng như các cơ sở khám chữa bệnh khác, thì xét nghiệm là một lĩnh vực không thể thiếu. Và để có thể sử dụng, ứng dụng hiệu quả các trang thiết bị trong lĩnh vực xét nghiệm ngày càng hiện đại, đòi hỏi phải có một đội ngũ cán bộ kỹ thuật có tay nghề giỏi, quản lý chất lượng tốt. Muốn như vậy, việc đẩy mạnh nghiên cứu khoa học, nâng cao năng lực quản lý, huấn luyện đội ngũ nhân viên chuyên nghiệp, chủ động tiếp cận người bệnh để nắm thông tin nhằm cải tiến chất lượng phục vụ là rất cần thiết.
 
1.  Quá trình hình thành và phát trin
 
Năm 2007, Khoa xét nghiệm Bệnh viện Quận 4 được thành lập trên cơ sở tách từ Khoa Xét nghiệm - Trung tâm Y tế quận 4. Những ngày đầu bở ngỡ với chức năng, nhiệm vụ mới, nguồn nhân lực rất mỏng (05 nhân sự), trang thiết bị hạn chế (chủ yếu là các máy móc thô sơ, bán tự động, đa phần thực hiện kỹ thuật thủ công) chỉ thực hiện khoảng hơn 50 kỹ thuật xét nghiệm, công tác nghiên cứu khoa học, đánh giá năng lực, tập huấn nghiệp vụ cho nhân viên, việc quản lý chất lượng xét nghiệm chưa được chú trọng, chưa có sự phân công nhân sự phụ trách từng lĩnh
vực chuyên môn, cơ cấu tổ chức khoa còn chung chung, việc lưu trữ và trả kết xét nghiệm được thực hiện rất thô sơ gây khó khăn trong việc kiểm soát những sai sót trong quá trình lưu trữ và trả kết quả; Việc theo dõi chất lượng, sử dụng các máy móc, thiết bị chuyên môn chưa được quản lý hiệu quả.
 
Với sự quan tâm của lãnh đạo bệnh viện, đã tạo điều kiện cho các cán bộ, viên chức trong khoa được tham gia các lớp đào tạo, tập huấn, nâng cao kỹ năng nghiệp vụ chuyên môn, tuyển dụng nhân sự đáp ứng kịp thời sự phát triển của khoa. Hiện nay khoa có 12 nhân sự (03 thạc sĩ, 02 cử nhân, 07 kỹ thuật viên), được phân công phụ trách 03 lĩnh vực chuyên môn (Sinh hóa – Miễn dịch, Huyết học – Nhận bệnh, Vi sinh – Ký sinh); tham gia quản lý 04 bộ phận (Quản lý chất lượng, Quản lý hàng hóa – trang thiết bị, An toàn lao động, Chăm sóc khách hàng). Bên cạnh, khoa Xét nghiệm luôn coi trọng công tác nghiên cứu khoa học, xem đây là một trong các nhiệm vụ hàng đầu khoa; nhân viên trong khoa được khuyến khích tham gia nghiên cứu các kỹ thuật mới, trang thiết bị mới, các phương pháp quản lý phù hợp đối với chất lượng xét nghiệm, tổ chức tập huấn, trang bị cho nhân viên những nội dung cần thiết trong nghiên cứu khoa học như: cách lựa chọn một vấn đề nghiên cứu, cách xây dựng đề cương, cách thiết kế bản câu hỏi khảo sát…với những cố gắng, sự đoàn kết của tất cả các nhân viên trong khoa và sự quan tâm của lãnh đạo bệnh viện, hàng năm đã có nhiều sáng kiến, đề tài nghiên cứu, sử dụng hiệu quả vào công tác chuyên môn và quản lý chất lượng xét nghiệm. Những hoạt động sôi nổi trong lĩnh vực nghiên cứu, phát triển đã tạo điều kiện cho cán bộ, viên chức của khoa phát huy năng lực, đẩy mạnh nghiên cứu, năng động, sáng tạo trong công việc, từng bước hoàn thiện, nâng cao kiến thức và kỹ năng của người làm công tác xét nghiệm trong môi trường mới.
 
Tăng cường hợp tác đầu tư thêm trang thiết bị hiện đại, các thiết bị được phân công quản lý chặt chẽ, định kỳ bảo trì, bảo dưỡng, đánh giá. Với các trang thiết bị hiện đại: máy sinh hóa tự động, máy huyết học tự động, máy đo HbA1C bằng phương pháp HPLC tự động, máy đo điện giải đồ bằng điện cực tự động,… đã thực hiện được 277 kỹ thuật xét nghiệm, phục vụ khoảng 300 lượt bệnh nhân/ngày với bình quân 3.000 tiêu bản/ngày.
 
Tiếp cận khách hàng là người bệnh và các bác sĩ lâm sàng để nắm bắt thông tin, nhu cầu phục vụ cũng được khoa quan tâm. Bởi vì, mục đích cuối cùng của sự phát triển khoa là đáp ứng nhu cầu của khách hàng. Việc nắm bắt thông tin từ khách 
hàng giúp khoa định hướng tốt công tác phát triển chuyên môn, cung cách phục vụ bệnh nhân tốt hơn, hỗ trợ tốt cho công tác chẩn đoán kịp thời và chính xác.
 
Tăng cường kiểm soát chất lượng xét nghiệm: ngay từ những ngày đẩu khi mới thành lập, khoa Xét nghiệm đã xác định việc kiểm soát chất lượng xét nghiệm là rất quan trọng; Muốn kiểm soát được chất lượng ngoài việc tăng cường năng lực của nhân viên trong khoa, cần phải thực hiện nội kiểm tra và ngoại kiểm tra chất lượng xét nghiệm;
 
Năm 2008, khoa Xét nghiệm – Bệnh viện Quận 4 là một những đơn vị tiên phong thực hiện chương trình Ngoại kiểm tra chất lượng xét nghiệm do Trung tâm kiểm chuẩn xét nghiệm thành phố điều phối. Chương trình nội kiểm tra được xây dựng lộ trình, quy trình thực hiện cho tất cả các xét nghiệm.
 
Tin học hóa trong hệ thống trang thiết bị chuyên môn, công tác quản lý hành chính trong lĩnh vực xét nghiệm: được sự động viên của Ban giám đốc bệnh viện, sự hỗ trợ của các phòng chức năng, khoa Xét nghiệm đã thực hiện dự án hợp tác quốc tế về hệ thống quản lý thông tin phòng xét nghiệm LIS do tổ chức CDC tài trợ dưới sự điều phối của Ủy ban phòng chống AIDS. Thời gian đầu có rất nhiều khó khăn, do chuyển đổi từ thói quen quản lý thông tin bằng phương pháp thủ công sang quản lý bằng công nghệ thông tin.
 
2.  Thành tu đã đạt được:
 
Từ năm 2007, Khoa Xét nghiệm đã tham gia thí điểm triển khai phần mềm quản lý thông tin Phòng xét nghiệm do Ủy ban phòng chống HIV/AIDS điều phối. Việc triển khai quản lý thông tin phòng xét nghiệm đã giúp cho việc truy xuất dữ liệu dễ dàng, nhanh chóng hơn, tránh được những sai sót kết quả xét nghiệm do nhằm lẫn. Ngoài ra, công nghệ thông tin cũng đã hỗ trợ rất nhiều trong việc quản lý, kiểm tra, giám sát, quy trách nhiệm cụ thể cho từng nhân viên trong quá trình thực hiện xét nghiệm khi có nhầm lẫn xảy ra.
 
Năm 2008, khoa Xét nghiệm tham gia và nhận được giấy chứng nhận về đạt tiêu chuẩn về Ngoại kiểm tra chất lượng xét nghiệm trên các lĩnh vực: sinh hóa, huyết học, nước tiểu, vi sinh.
 
Đặc biệt, trong năm 2012 khoa Xét nghiệm Bệnh viện Quận 4 là một trong 14 phòng Xét nghiệm trên cả nước vinh dự được Cục Quản lý Khám chữa bệnh và tổ chức CDC – Hoa kỳ chọn thực hiện chương trình về nâng cao năng lực quản lý 
chất lượng xét nghiệm (SLAMTA). Sau một năm thực hiện, tháng 8 năm 2013 Khoa Xét nghiệm được Cục quản quản lý khám chữa bệnh - Bộ Y tế và tổ chức CDC đánh giá và cấp giấy chứng nhận về đạt chuẩn SLAMTA với mức đánh giá “3 sao” và được nhiều đơn vị trên cả nước tham quan, học tập kinh nghiệm. Tháng 9 năm 2016, Cục quản lý khám chữa bệnh đã tiến hành giá lại chương trình SLAMTA và ghi nhận kết quả đánh giá của Khoa xét nghiệm đạt chuẩn “4 sao” theo tiêu chuẩn SLAMTA với điểm đánh giá 223/258 tương đương 87% theo tiêu chuẩn ISO 15189. Năm 2015, trên cơ sở nền tảng chất lượng đã xây dựng, Khoa Xét nghiệm được Đoàn chuyên gia của Sở Y tế Thành phố Chí Minh tiến hành thẩm định trực tiếp và công nhận đạt tiêu chuẩn Phòng An toàn sinh học cấp 2.
 
Nhằm lan tỏa công tác quản lý chất lượng xét nghiệm các bệnh viện trên cả nước, với nền tảng chất lượng về nguồn nhân lực được đào tạo và công nhận của Khoa Xét nghiệm – Bệnh viện Quận 4, năm 2015 Cục quản lý khám chữa bệnh phối hợp với Viện Pasteur và Trung tâm kiểm chuẩn xét nghiệm Hà Nội đã mời thành viên của Khoa Xét nghiệm Bệnh viện Quận 4 tham gia hướng dẫn và đánh giá các phòng xét nghiệm tại phía Nam về việc triển khai quản lý chất lượng phòng xét nghiệm với hai chương trình là QMS và SLAMTA; việc hướng dẫn và đánh giá đã được thực hiện tại các đơn vị: Bệnh viện đa khoa thành phố Cần Thơ, Trung tâm y tế dự phòng thành phố Cần Thơ, Bệnh viện đa khoa tỉnh Sóc Trăng, Bệnh viện Quận 2 – Thành phố Hồ Chí Minh, Bệnh viện Quận 9 – Thành phố Hồ Chí Minh.
 
 
3.  Phương hướng thi gian ti:
 
Tiếp tục đào tạo, bồi dưỡng, tập huấn, nâng cao kỹ năng nghiệp vụ chuyên môn, kỹ thuật toàn thể nhân viên.
 
Tiếp tục tăng cường công tác quản lý chất lượng xét nghiệm trên tất cả các trang thiết bị, quy trình kỹ thuật tại khoa ở tất các lĩnh vực: Sinh hóa - Miễn dịch, Huyết học, Vi sinh - nước tiểu.
 
Tiếp tục động viên, khuyến khích nhân viên trong khoa tham gia nghiên cứu các kỹ thuật mới, trang thiết bị mới, các phương pháp quản lý phù hợp đối với chất lượng xét nghiệm, tổ chức tập huấn, trang bị nhân viên những nội dung cần thiết trong nghiên cứu khoa học.

 
Tăng cường hơn nữa công tác chăm sóc khách hàng, nhằm đáp ứng ngày càng cao sự hài lòng của người bệnh.
 
Duy trì việc ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý thông tin phòng xét nghiệm, tiến đến kết nối vào hệ thống quản lý thông tin chung của toàn bệnh viện.
 
Phối hợp với các cơ sở y tế khác thực hiện việc nghiên cứu đa trung tâm trong lĩnh vực xét nghiệm.
 
Hướng đến công nhận phòng xét nghiệm đạt tiêu chuẩn ISO 15189 trong năm 2017.
 
Vạn sự khởi đầu nan, việc thực hiện quản lý chất lượng xét nghiệm là quá trình có nhiều khó khăn, qua thời gian thực hiện về cơ bản khoa đã có hệ thống quản lý chất lượng tương đối tốt, nhân viên khoa được trang bị các kiến thức cơ bản về quản lý chất lượng và một số kiến thức chuyên môn thông qua các buổi tập huấn, nhân viên khoa đang thay đổi nhận thức về chất lượng xét nghiệm và làm quen dần với hệ thống quản lý chất lượng, đã tiến hành một số cải tiến nâng cao được chất lượng dịch vụ khoa Xét nghiệm. Thời gian tới, Khoa Xét nghiệm sẽ tiếp tục không ngừng cải tiến, tăng cường hơn các hoạt động đảm bảo chất lượng, cung cách phục vụ tốt hơn trong công tác xét nghiệm tại đơn vị. Với phương châm “Tận tâm phục vụ”, khoa Xét nghiệm hy vọng được sự tín nhiệm ngày càng nhiều của người bệnh đến khám, chữa bệnh tại Bệnh viện Quận 4.


HÌNH ẢNH MỘT SỐ HOẠT ĐỘNG TIÊU BIỂU
 






CHỨNG NHẬN VỀ CHẤT LƯỢNG:


Chứng nhận chất lượng SLMTA
VAMS – CDC (Mỹ)








Chứng nhận Phòng xét nghiệm An toàn sinh học cấp 2
Sở Y tế - TP.HCM


Ths. Nguyễn Thị Phương Thảo